Vista d'un mosaïc roman bicròm d'ua des estances dera Domus des Mosaïcs
Es romans arribèren en Empúries er an 218 aC, pendent era dusau guèrra Punica, que les enfrontèc ath legendari Annibal, lidèr des tropes militares cartagineses. En plen contèxte bellic, e alertadi pes grècs, es romans desbarquèren es sues legions en pòrt dera ciutat grèga d'Empòrion entà iniciar un periple peninsular que les permeterie derrotar ara arrèrguarda der exercit cartaginés. Aguest episòdi, que convertirie Empúries ena pòrta d'entrada des romans ena Peninsula, siguec tanben er inici dera conquista e romanizacion deth territòri peninsular, conegut coma Hispània.
Er an 195 aC, es romans aueren de tornar tà Empúries e installà-i un campament militar entà amortar es revòltes indigetes constantes que se debanauen en contra dera ocupacion romana. Un còp pacificat eth territòri, es tèrres sigueren cedides as soldats veterans de Juli Cesar, que fondèren eth municipi roman d'Emporiae. Aguest, qu'auec eth sòn periòde d'esplendor en epòca imperiau e que s'annexionèc era antica ciutat grèga d'Empòrion siguec abandonat en sègle III dC. Acutuaument, era ciutat se trape parciaument excavada (s'a excavat lèu eth 20% dera sua superfícia totau), e ei possible visitar espacis coma eth forum (centre institucionau), es tèrmes romanes, quauques domus (cases amonedades) e er anfiteatre.
